De Professor Van Winterprijs 2023 gaat naar Gerrit van Oosterom voor zijn boek Boeren op de buitenplaats. De relatie tussen landbouw en buitenleven in het Amstellands Arcadië (1640-1840). Dat is vrijdagmiddag bekend gemaakt op de buitenplaats Wester-Amstel te Ouderkerk aan de Amstel, waar een deel van de geschiedenis zich afspeelt.
De jury koos unaniem voor het boek van Gerrit van Oosterom. Hij combineert onderzoek naar het buitenleven van de Amsterdamse sub-elite met een diepgaande studie naar de verhouding tussen pachtboer en eigenaar binnen één organisch geheel. Juist dit laatste is een noviteit die het boek een enorme meerwaarde verleent. De auteur is uitstekend op de hoogte van relevante concepten als mindscapes, polite landscapes en power scapes die helpen om de vele functies van de buitenplaats in overzichtelijke kaders te vatten.
De verschillende ‘scapes’ verwijzen naar het buiten als decor van het spel dat tussen elites wordt gespeeld en waarbij status, macht, mentaliteit, ideologie, representatie en nutsdenken centraal staan. Van Oosterom geeft deze concepten bijna spelenderwijs een plaats in een uitermate breed geschakeerd onderzoek. Juist in deze kwaliteit schuilt de meester die tal van nieuwe inzichten baseert op grondig bronnenonderzoek en combineert met raak gekozen anekdotes die onze kennis over de sociale verhoudingen langs de Amstel een nieuwe dimensie verlenen.
Gerrit van Oosterom (1975) is landschapsarchitect en landschapshistoricus. Hij onderzoekt buitenplaatslandschappen op regionale schaal en is gefascineerd door fenomenen die zich in de sociale en ruimtelijke marges van de buitenplaatscultuur afspelen. Zijn boek, Boeren op de buitenplaats (2022), werd in 2022 bekroond met de Ithakaprijs en ontving een eervolle vermelding van de René Péchère-prijs 2023.
De Professor Van Winterprijs is een tweejaarlijkse prijs voor de beste publicatie op het gebied van de lokale en regionale geschiedenis in Nederland verschenen in de periode 2021-2022.
Het prijzengeld bedraagt € 3.500,- en is ter beschikking gesteld door de Stichting Professor Van Winterfonds. De jury, samengesteld onder auspiciën van het Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis en cultuur, bestond uit prof. dr. Hanno Brand, prof. dr. Sophie Elpers, prof. dr. Renger de Bruin, prof. dr. Dolly Verhoeven en prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld.
